Cả tập truyện Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ đều là lời tự sự của một cậu bé mười tuổi, sống ở nông thôn và không hề có bất cứ dấu chân của người khổng lồ internet ghé ngang. Điều rất thú vị của câu chuyện chính là những câu thoại trong sáng ngô nghê, nhưng lại rất dí dỏm và ấm áp. (Cuốn sách “Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ” của Nguyễn Ngọc Thuần)
Điều thú vị đầu tiên mà cậu bé chỉ cho tôi – “một đứa trẻ được sinh ra là một điều may mắn, ngày tôi được sinh ra là ngày tôi may mắn có được những người bạn mới. Ví dụ, làm thế nào tôi có thể quen thằng Tí và chọn nó làm bạn thân nếu tôi không được sinh ra?, Thật thú vị khi có bà mụ vỗ vỗ vào mông để phát ra tiếng khóc đầu tiên. “Nhưng tôi muốn nói với bạn một điều, chúng ta phải giữ bí mật. Đó phải là chuyện riêng tư. Khi bạn giữ bí mật về bản thân hoặc ai đó, bạn sẽ không bao giờ quên. Những chuyện bạn nói ra rồi sẽ bị quên mất. Tôi dám nói điều đó. Và có một điều nữa, bạn phải tăng số lần bà mụ đánh lên, vì như cha tôi nói, chúng ta sẽ không bao giờ có cơ hội được bà mụ đánh lần thứ hai. Chúng ta chỉ có thể khóc một lần khi chúng ta được sinh ra, một cái khóc dễ thương nhất. Giống như cái tên được đặt bởi cha mẹ, “cái tên đẹp đẽ nhất mà người ta sẽ gọi trong suốt cuộc đời đứa trẻ”. Đó là một bí mật mà cha mẹ dành riêng cho mình với tất cả những tình cảm yêu thương nhất
Cứ như thế từ đầu đến cuối cuốn sách “Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ“, cậu bé sẽ cho chúng ta thấy nhiều bí mật vô cùng thú vị, từ những bài học và suy nghĩ của “ông cụ non” trong cái đầu mười tuổi của cậu
Cái nôi để nuôi dưỡng cậu bé là một ngôi làng bình dị, cha mẹ giàu lòng nhân ái và sự tinh tế trong cảm nhận và sẻ chia, những người hàng xóm ấm áp và có nghĩa khí. Cậu cũng có rất nhiều bạn. Trên hết, cậu có một khu vườn rất rộng, nơi cha cậu đã dạy cậu nhiều điều tuyệt vời, cha cậu đưa cậu ra vườn và bảo cậu hãy nhắm mắt lại, sau đó hướng dẫn cậu chạm vào từng bông hoa và đoán tên chúng, lúc đầu cậu đều đoán sai, cha nói không có vấn đề gì, dần dần con sẽ đoán đúng, mà thật vậy, từng ngày rồi từng ngày, cậu đều đoán đúng tên của từng bông hoa trong vườn, sau đó cha chỉ cho cậu đoán khoảng cách đến bông hoa, cậu thích chí mỗi khi đoán đúng, cậu đoán chính xác khoảng cách đến nỗi chú Hùng hàng xóm phải thốt lên “Tôi không thể tin được, cháu có con mắt của thần”, cũng nhờ “con mắt của thần” này mà cậu đã cứu bạn Tí khỏi chết đuối . Và Tí trở thành người bạn thân nhất của cậu. “Con mắt của thần” trở thành bí mật của hai cha con. Và khu vườn trở thành bí mật của cậu.
“Tôi đi nhẹ ra vườn. Tôi hiểu, khu vườn là món quà bất tận của tôi. Mỗi bông hoa là một món quà nhỏ, một vườn hoa là một món quà lớn, tôi nhắm mắt chạm tay rồi gọi tên từng món quà. Tôi chạm phải bố. Tôi la lên: “A! Món quà của tui đây rồi. Ôi! Cái món quà này bự quá!”.
Cuốn sách “Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ” của Nguyễn Ngọc Thuần
Cha nghĩ ra một trò chơi khác, chỉ cho cậu đoán bông hoa bằng cảm nhận từ mũi, cho đến khi cậu nhận ra tất cả mùi hương của những bông hoa trong vườn, lần này “Con mắt của thần” nằm ngay trên mũi của cậu. Cứ thế, từ khu vườn nhà, cậu học cách cảm nhận cuộc sống xung quanh mình, một khu vườn rộng lớn hơn, bí mật hơn, nhiều màu sắc hơn, có vui, buồn, hạnh phúc, đau khổ, có niềm tự hào nhưng cũng có lỗi lầm và hối tiếc, có sinh ly tử biệt, có chia sẻ và yêu thương…
Cậu cũng học được cách vượt qua sự mặc cảm, biến khuyết điểm của mình thành một bí mật khác của bản thân, để từ cảm giác xấu hổ vì hàm răng khểnh đáng ghét,cậu đã có thể mỉm cười tự tin mỗi ngày.
Đối với khuyết điểm của người khác, cậu biến nó thành sự đồng cảm. Cậu tình nguyện đưa cho ông Tu cả bàn tay của mình sau khi nghe ông kể với cậu rằng ông bị mất cả tay chân trong một trận pháo kích, ông Tu hỏi nhưng “làm sao ông lấy được”, cậu nói một cách ngây thơ “Dễ lắm. Thỉnh thoảng con chạy sang đây. Ông chỉ cần kêu lên: bàn tay ơi lấy cho tui cái bánh. Thế là bàn tay sẽ chạy lấy cho ông ngay. Ông cười và nói: “Ôi hay quá! Thật là hấp dẫn, vậy mà ông không nghĩ ra được. Để ông thử nhé ! Ông hắng giọng và nói một cách hào hứng – Bàn tay ơi!” “Ơi! Có tui đây!- Tôi nói to – Tui là bàn tay! Bàn tay xin tuân mệnh hoàng thượng!”
Cậu cũng bày tỏ sự đồng cảm và chia sẻ khi ngồi cạnh cô Hồng và nói: “Chừng nào cô khỏe, cô đan cho con chiếc nón len nhé. Con thích chiếc mũ có nhiều tua và chiếc mũi dài”. Cô ấy gật đầu, cậu tiếp tục : “Cô có thích ăn bắp rang không?” Cô ấy lắc đầu nhưng mỉm cười với cậu, nụ cười đầu tiên kể từ khi em bé của cô mất. Tối hôm đó, cậu nói với mẹ: “Mẹ ơi, vào buổi chiều, cô Hồng mỉm cười với con, Cô ấy thậm chí còn hứa sẽ đan một chiếc mũ len cho con, mẹ có tin cô Hồng sẽ hết buồn khi ngồi đan nón không?” Mẹ trả lời “Mẹ tin”, bởi vì mẹ biết cậu vẫn còn nhớ lời mẹ nói “khi ai đó buồn, họ cần rất nhiều người bên cạnh để chia sẻ. Nỗi buồn chỉ vơi đi bằng tình thương chứ không có một phương thuốc nào hết. Khi chúng ta chia sẻ một nỗi buồn, chúng ta sẽ không buồn hơn, nhưng người khác sẽ vui hơn … Họ cần nhiều khuôn mặt hơn là thuốc. Họ cần tay, cháo và những quả ổi hái để đầu giường. Họ cần mỗi buổi tối ghé lại ngồi với họ trong im lặng. Họ cần chúng ta dẫn họ lên đồi để cuốc một khu vườn, và đôi khi hỏi xem họ có thích ăn bỏng ngô không …”
Vẫn còn trẻ con, nên cậu thường háo hức muốn chiến thắng, đôi khi ghen tị, thỉnh thoảng phạm lỗi nhưng ngại ngùng lúng túng nhận lỗi. Như khi quan tâm chú ý đến hai ông cháu lão mù ăn xin lang thang trú chân ở sạp chợ, cậu muốn cho bạn một con dế bắt trong vườn mà không dám, khi tặng rồi lại tức giận với bạn vì một lý do không đâu và xúc phạm bạn…để khi cậu nhận ra lỗi lầm của mình, cậu muốn xin lỗi, những hai ông cháu lão ăn xin đã đi xa. Lúc đó cậu hiểu nhiều hơn lời của cha mình, “Khi chúng ta nhìn vào cái bóng của một người mà chúng ta không thể nào quên được, chúng ta sẽ thấy “nỗi nhớ” của mình” Cậu sẽ nhớ người bạn chưa bao giờ biết tên đó và sự hối tiếc về một lời xin lỗi chưa được nói ra
Mở đầu cuốn sách “Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ” là sự sống của bản thân, kết thúc sách lại là cái chết hụt của cậu bạn rất thân, chắc chắn tác giả muốn nhân vật chính của mình nếm trải tất cả cảm xúc của một cậu bé mười tuổi đầy ngây thơ, giàu tình cảm lại hay suy tưởng và triết lý.
Đối với tôi, “Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ” thực sự là một bức tranh về một đồng quê dung dị, trong trẻo, sống động, thơ mộng, chứa đựng nhiều ý nghĩa sâu sắc. Tác giả Nguyễn Ngọc Thuần đã mang đến một món quà quý giá cho tuổi thơ, và cho những người đã trải qua thời thơ ấu một khoảng vườn suy ngẫm: nhắm mắt lại và mở lòng – mở cánh cửa của riêng bạn – nhìn vào nó bằng mọi giác quan để cảm nhận, để hiểu, để yêu, để quan tâm và để nhớ.
