Nó có thể là một tác phẩm tái bản hay bản dịch lần đầu được ra mắt với độc giả Việt Nam, nhưng đây chính là những cuốn sách mang đến cho độc giả nhiều cảm xúc và suy ngẫm
Đường về (Top những cuốn sách văn học nổi bật nhất tháng 7)
Tác phẩm lần đầu tiên được dịch sang tiếng Việt, Đường về đã tiếp tục khẳng định được vị trí của Remarque trong lòng độc giả Việt Nam qua hàng chục năm khi tác phẩm đã đi sâu vào chủ đề day dứt nhất về “tiếng súng không bao giờ tắt” .
Câu chuyện về người lính Flandern trở về quê hương sau Thế chiến thứ nhất, nhưng vùng đất không bom đạn đột nhiên trở nên xa lạ với anh vì “doanh trại mới là quê hương thực sự của đời lính”. Tất cả các mối quan hệ với thế giới xung quanh bao gồm: thành phố, gia đình, bạn bè, … đều trở nên đứt đoạn, và thứ ám ảnh duy nhất trong đầu người lính chính là tiếng thét xung trận, âm thanh xóa nhòa đi mọi cảm nhận về cuộc sống yên bình hiện tại.
Sự đau đớn không tiếng súng ấy được Remarque khắc họa lại vô cùng sống động và tuyệt vọng trong từng miêu tả nhỏ nhất về cuộc sống ở đô thị Đức sau thế chiến, nơi mà con người không hề có lối thoát ở hiện tại, và đường về thì ra chỉ trở về với quá khứ nơi chiến trường đẫm máu mà thôi.
Top những cuốn sách văn học nổi bật nhất tháng 7
Trong cuốn sách này, độc giả sẽ có thể thấy thoáng hiện lại những đoạn mô tả tâm lý hậu chiến dằn vặt như trong Ba người bạn hay sử thi chiến trận như trong Phía Tây không phải là lạ nhưng ở mức độ lạnh lùng và tàn khốc hơn.
Tác phẩm này khắc sâu vào “thân phận người lính” trong sự dự cảm về một châu Âu không thể nào phục hồi lại được sau chiến tranh, bởi vì chiến tranh không chỉ phá hủy vật chất, mà quan trọng hơn là nó phá hủy tâm tính con người, họ không thể trở về với sự thuần hậu nguyên sơ. Trong bầu không khí tinh thần tan nát ấy, các trận chiến, cả có bom đạn lẫn không, sẽ tiếp tục không bao giờ dứt
Do đó, Đường về là một phép ẩn dụ cho cá nhân cố gắng trở về với chính mình, cho dù anh ta bị nghiền nát bởi bánh xe của lịch sử phi lý hay sự kiệt quệ nhân tính trong xã hội suy tàn. Remarque, nửa hy vọng, nửa bế tắc, khi miêu tả lại một cách chân thực nhất về hành trình đó.
Bản dịch Đường về của Vũ Hương Giang là một phần trong tuyển tập 10 tác phẩm của Erich Maria Remarque, được xuất bản vào tháng 7/2017.
Đường công danh của Nikodema Dyzmy (Top những cuốn sách văn học nổi bật nhất tháng 7)
Nổi tiếng ở Việt Nam với tiểu thuyết tình cảm Thầy lang, nhưng Mostowicz có một tiểu thuyết châm biếm bậc thầy khác là Đường công danh của Nikodema Dyzmy.
Cho đến ngày nay, các nhà nghiên cứu vẫn đang tự hỏi liệu Vũ Trọng Phụng đã đọc tác phẩm này chưa khi ông xây dựng kiệt tác Số đỏ bằng sự tương đồng về thủ pháp viết lẫn sức công phá xã hội đầy lố lăng thông qua hài kịch thăng tiến của một cá nhân lưu manh giữa hai tác phẩm
Cuốn sách nói về cuộc phiêu lưu chính trị của Nikodema – từ một công chức hạng bét trở thành nhà lãnh đạo tối cao của nước cộng hòa Ba Lan. Cuộc hành trình này được diễn ra một cách nhanh chóng mặt với đủ loại “số đỏ” cũng như tất cả những trò hạ lưu đen tối bẩn thỉu trong giới “thượng lưu” tư sản mục ruỗng.
Top những cuốn sách văn học nổi bật nhất tháng 7
Với một tiếng cười sâu cay, tác phẩm đã thiết lập lên cả một màn kịch nơi mà những kẻ thống trị áp bức người dân bằng nền chính trị gian dối và đồng tiền ngự trị trên tất thảy mọi thứ: kỷ cương, tình cảm, đạo đức…
Đó chính là mảnh đất vô cùng màu mỡ cho những kẻ táng tận lương tâm giống như Nikodema có thể leo cao leo nhanh từ chính những thủ đoạn mà y học được ngay lập tức từ giới “thượng lưu” lưu manh – những thiên tài kinh tế chỉ giỏi kiếm tiền bằng cách gian lận và tham ô, các chính trị gia yêu nước đang nhổ nước bọt vào quốc gia để bảo đảm lợi ích của chính họ, các quý bà đoan chính nhưng lén lút trong các cuộc loạn dâm, các luật sư chân thực có thể lấy lời khai từ miệng người chết…
Ở cuối cuốn sách, chàng trí thức “điên” Pônimirxki – người duy nhất thực sự tỉnh táo trong vở kịch lừa dối nhau này- đã phải hét lên Không phải hắn dắt mũi các người đâu! Chính các người đã bê cái đồ súc vật ấy đặt lên thành tượng đài! Chính các người! Hỡi lũ người đánh mất hết những tiêu chuẩn lý trí!” Tất cả đều là nạn nhân” tự nguyện “của tiền bạc và dục vọng.
Giá trị của tác phẩm không chỉ nằm ở việc vẽ một bức tranh khổng lồ về Ba Lan trong giai đoạn đen tối nhất, mà còn mô tả sâu sắc con người trong quá trình tự chối bỏ bản thân khi họ được nuôi dưỡng trong xã hội tư sản đã mất hết các chuẩn mực nhân tính. Nó vẫn là một lời cảnh báo vang vọng cho đến ngày nay.
Cha và con (Top những cuốn sách văn học nổi bật nhất tháng 7)
Cuốn sách tập hợp những câu chuyện mà những đứa con – giờ là những trí thức / nghệ sĩ thành danh – kể lại những khoảnh khắc bên cha của chúng trong những năm tháng gian khổ của đất nước vào nửa cuối thế kỷ 20.
Cuốn sách này có nhiều điểm đặc biệt. Sự rộng lớn của bối cảnh gia đình đan lồng vào bối cảnh đất nước; đa dạng hình tượng khi độc giả nhìn thấy những người tiêu biểu của thời đại trong một vị trí rất riêng: người cha hoặc người con; sự xúc động khi mỗi hành động của người cha luôn báo hiệu đến sức ảnh hưởng không ngừng lên cuộc đời và sự nghiệp của con cái sau này; sự tôn trọng đến nhân cách của người cha trong những góc khuất của thời cuộc luôn là một tấm gương cho hành động của con, nhất là khi người cha – và con đứng tựa vào nhau giữa những giông bão của số phận,…
Nhưng sự cộng hưởng lớn nhất mà cuốn sách mang lại có lẽ là mối quan hệ cha con luôn là điều gì đó dang dở và day dứt. Các hồi ức được kể lại thường ngắn, đôi khi bị phá vỡ bởi một mạch cảm xúc rất mạnh, tạo ra cảm tưởng về những đứa con đang tìm lại chỉ một hoặc hai mảnh ghép còn thiếu về cha chúng để cố gắng hoàn thiện bức tranh cũ về một người vừa quen thuộc và hơi bí ẩn.
Top những cuốn sách văn học nổi bật nhất tháng 7
Sự thiếu vắng ấy đang thúc đẩy người con đi tiếp, khám phá những chân trời còn dang dở với cả cha và con. Tình phụ tử trong cuốn sách này không chỉ là những câu chuyện đẹp hay xúc động, mà nó truyền tải sự trăn trở của người con về lịch sử, tư tưởng, phong cách sống,… mà cha của mình luôn luôn gánh vác để truyền lại cảm hứng cho những thế hệ sau.
Đó có thể là một ví dụ về tấm gương về lao động văn học ((dịch giả Nguyễn Thị Thanh Thư – nhà văn Nguyên Hồng), hay lòng yêu nước nồng nàn (đạo diễn Đặng Nhật Minh – bác sĩ Đặng Văn Ngữ), hay suy nghĩ về thời đại (Tiến sĩ Lưu Khánh Thơ – nhà viết kịch Lưu Quang Thuận),…
Chính sự trăn trở ấy đã nối dài Cha và con và mai sau.
Hồi ức về những cô gái điềm buồn của tôi (Top những cuốn sách văn học nổi bật nhất tháng 7)
Cuốn sách này không có những cảnh thực tại kỳ diệu tạo nên “thương hiệu” của Márquez như trong Trăm năm cô đơn hay Người chết trôi đẹp nhất trần gian, nhưng nó vẫn khiến người đọc phải suy nghĩ liên tục về hiện thực và đặc biệt là sự cô đơn của con người.
Tác phẩm được viết bằng giọng văn vô cùng chậm rãi và nặng nề như chính nhân vật chính – ông nhà báo già đến sinh nhật lần thứ 90 đã quyết định dốc hết tiền để có một đêm tình với cô bé 14 tuổi còn trong trắng. Đời của ông đã ngủ với vô số cô gái điếm, đơn giản là vì nhu cầu tình dục, và ở tuổi 90, ông muốn có một phần thưởng nào đó thật khác lạ
Nhưng đêm đó, chiêm ngưỡng vẻ đẹp ngây ngô của cô, ông bỗng nảy nở một tình yêu phi xác thịt, ông chỉ hôn lên trán cô, và ngày hôm sau ông thề sẽ làm mọi thứ để giữ gìn sự trong trắng cho cô.
Top những cuốn sách văn học nổi bật nhất tháng 7
Rồi câu chuyện tiếp tục với căn phòng nhỏ, ông già gần đất xa trời, ít hoa, ít nắng, chiêm ngưỡng và lặng lẽ “bảo vệ” nữ thần của mình. Một tâm hồn tươi sáng, làm mới lại tâm hồn, vượt ra khỏi những tiêu chuẩn tầm thường, nhưng càng đọc càng bao trùm lên đó một nỗi buồn bất lực, nỗi buồn bao trùm trên thân phận con người sắp dốc hơi tàn trong một thị trấn xa xăm.
Vì vậy, đối với Márquez, viết bất kỳ cuốn tiểu thuyết nào thực sự là một cuốn sách về sự cô đơn đến đậm đặc khi bị giằng xé bởi những cảm xúc cực đoan trong một thực tại cầm tù đang vây hãm lấy con người.
Tác phẩm này giúp người đọc dễ dàng nhớ đến kiệt tác Người đẹp say ngủ của Kawabata khi cùng một mô-típ ông già tái sinh lại tâm hồn nhờ vẻ đẹp của người con gái hay sự thương xót cho thân phân của người phụ nữ. Bằng cách xây dựng khoảnh khắc “cứu rỗi” đó, cả Márquez và Kawabata đều đã đi đến cùng và mô tả một cách tinh tế nhất những mảng sáng – tối hỗn độn trong tâm hồn con người để khám phá ra rằng chúng ta luôn luôn cao thượng , bất chấp cái án lưu đày trên mảnh đất trăm năm cô đơn
