Dan Pink là một chuyên gia hàng đầu thế giới về động lực. Năm 2009, cuốn sách “Động lực chèo lái hành vi” được phát hành đã trở thành một cú hit khi cuốn sách liên tiếp nằm trong danh sách những cuốn sách bán chạy nhất như New York Times, Wall Street Journal, Washington Post, Los Angeles Times và là Top 50 cuốn sách bán chạy nhất năm 2010 của Amazon….
Một ông sếp chỉ có 1 góc nhìn về bản chất con người theo mô hình Động lực 2.0 này chuyện gì sẽ xảy ra? (động lực dùng củ-cà-rốt là mục tiêu và cây-gậy-là-hình-phạt là Động lực 2.0. Động lực 1.0 là động lực thuộc về bản năng sinh học của con người như muốn được ăn, được uống, được an toàn, được quan hệ tình dục…)
Ví dụ: nếu ông muốn nhân viên của mình làm việc sáng tạo hơn, ông sẽ làm như sau:
(1) [Củ cà rốt]: Bất cứ ai có thể nghĩ ra được ý tưởng sáng tạo nhất sẽ được thưởng hậu hĩnh. Phần thưởng càng cao, sự nhiệt tình của nhân viên càng lớn
(2) [Cây gậy]: Dọa, khiển trách, phạt, trừ lương… những người không đưa ra được ý tưởng đột phá nào cả tháng trời
Điều này nghe có vẻ như là một ý tưởng hay.Trong thực tế, đây là một phương pháp phổ biến cho động lực của công ty ngày nay, nhưng nó có thực sự hiệu quả?
Cuốn sách của Dan Pink là câu trả lời cho câu hỏi đó. Ông “hét lên” tại sao nghiên cứu về động lực học đã được tiến hành trong hơn 40 năm, và nhiều lần chỉ ra rằng mô hình cà rốt-cây gậy không những không hiệu quả mà còn phản tác dụng. (Dan chỉ ra bảy khiếm khuyết chết người trong cuốn sách), nhưng chúng ta vẫn khăng khăng đòi giữ một mô hình cũ để thay đổi hành vi của con người như thế?
Ví dụ, để kiểm tra hiệu quả của phần thưởng cho sự sáng tạo, Dan trích dẫn một nghiên cứu sau “Trong một thí nghiệm Teresa Amabile, giáo sư Trường kinh doanh Harvard và là một trong những nhà nghiên cứu sáng tạo hàng đầu thế giới, đã liên tục thử nghiệm những tác động của phần thưởng đối với quá trình sáng tạo.”
Cô hỏi các thẩm định viên có uy tín để đánh giá sự khác biệt giữa mười tác phẩm được thuê (tôi vẽ vì tôi đã được trả tiền) và mười tác phẩm không được trả tiền (tôi vẽ vì tôi đam mê nghệ thuật). Và “Kết quả thật đáng chú ý,” các nhà nghiên cứu viết. “Các tác phẩm được thuê được coi là ít sáng tạo hơn những tác phẩm làm vì nghệ thuật, nhưng chất lượng chuyên môn của họ không khác là mấy. Ngoài ra, các nghệ sĩ cũng bày tỏ rằng họ cảm thấy khó khăn hơn trong việc thực hiện các tác phẩm được thuê so với việc tạo ra sản phẩm không được thuê”
Trong Drive, Dan đặt tên cho một hệ điều hành mới, được gọi là Động lực 3.0, chủ yếu dựa vào nghiên cứu từ Lý thuyết tự định đoạt, đồng sáng tạo bởi hai giáo sư tâm lý tại Đại học Rochester là Edward L. Deci và Richard M. Ryan. Lý thuyết này là gì? Cách mạng ra sao? Và những công ty hàng đầu thế giới đang áp dụng như thế nào?
Vui lòng tìm đọc trong bài điểm sách sâu về cuốn sách Động lực chèo lái hành vi trong bài viết tiếp theo. Bây giờ, Thư Viện Trí Thức xin giới thiệu lại bảy cuốn sách mà Dan Pink khuyên chúng ta nên đọc để có thêm những quan điểm mới, rộng hơn về động lực của con người.
1. Giải mã tài năng: Điều gì mới thật sự phân biệt những con người thuộc đẳng cấp thế giới với những người khác
Tác giả: Geoff Colvin
Sự khác biệt giữa một người làm tốt công việc của mình và một người làm chủ công việc là gì? Phóng viên Colvin của tờ Fortune đã tìm kiếm bằng chứng; cho thấy câu trả lời bao gồm ba bước: luyện tập, luyện tập, luyện tập. Nhưng ông nghĩ nó không phải là bất kỳ sự luyện tập nào
Bí mật nằm trong “luyện tập có chủ định” – đó là, các nhiệm vụ lặp đi lặp lại, đòi hỏi nhiều về trí tuệ, mặc dù thường chúng không thú vị nhưng hiệu quả mang lại rất cao
2. Tập trung sâu: Tâm lý học về trải nghiệm tối ưu
Tác giả: Mihaly Csikszentmihalyi
Thật khó để tìm ra một lý do để làm những gì chúng ta yêu thích hơn những giải thích trong cuốn sách mang tính bước ngoặt của Csikszentmihalyi về “những trải nghiệm tối ưu”.
Tập trung sâu là thời điểm thăng hoa khi chúng ta cảm thấy chúng ta có quyền kiểm soát, mục đích và đi đúng hướng.
Cuốn sách cũng tiết lộ cách mọi người biến những công việc ít thú vị thành những thách thức thú vị và có giá trị như thế nào
3. Những kẻ xuất chúng: Câu chuyện về thành công
Tác giả: Malcolm Gladwell
Với một loạt các câu chuyện hấp dẫn, Gladwell khéo léo chỉ trích ý tưởng về “người tự lập.”. Theo ý kiến của ông, thành công phức tạp hơn thế nhiều.
Những người thành công nhất – từ những người chơi khúc côn cầu Canada, Bill Gates đến ban nhạc The Beatles – thường là sản phẩm của những lợi thế về văn hóa, thời gian, đặc điểm dân số và sự may mắn; Chúng đã giúp họ trở thành những người lãnh đạo trong lĩnh vực hoạt động của họ.
Cuốn sách này sẽ làm cho bạn suy nghĩ lại con đường của riêng mình. Nhưng quan trọng hơn, nó làm dấy lên một mối quan tâm trong bạn rằng chúng ta đang mất rất nhiều tiềm năng của con người khi quá nhiều người bị từ chối từ những lợi thế đó.
4. Kỷ luật thứ năm: Nghệ thuật và việc thực hành tổ chức học tập
Tác giả: Peter M. Senge
Trong cuốn sách quản lý cổ điển này, Senge giới thiệu độc giả tới “các tổ chức học hỏi” – nơi mà sự tư duy tự chủ và tầm nhìn chung về tương lai không chỉ là những điều nên khuyến khích mà còn được coi là quan trọng đối với sức khỏe của một công ty. “Năm kỷ luật” của Senge cung cấp một người bạn đồng hành thông minh cho hành vi động lực đến từ bên trong.
5. Kẻ ngoại đạo: Câu chuyện thành công đằng sau nơi làm việc bất thường nhất thế giới
Tác giả: Ricardo Semler
Trong khi nhiều ông chủ ham quyền lực đến mê muội, Semler có lẽ là người đầu tiên “ham” sự tự chủ tới kỳ quặc. Ông đã thay đổi Semco, công ty sản xuất của Brazil, thông qua một loạt các động thái cấp tiến.
Ông đã sa thải hầu hết các nhóm điều hành, bãi bỏ hệ thống chức danh, cho phép 3.000 nhân viên của công ty thiết lập giờ làm riêng của họ, mỗi người có quyền bỏ phiếu trong các quyết định quan trọng và thậm chí là cho một số nhân viên quyết định mức lương của họ.
Kết quả là, Semco đã tăng trưởng 20% mỗi năm trong hai thập kỷ qua. Cuốn sách này, cùng với cuốn tiểu thuyết Kỳ nghỉ cuối tuần dài bảy ngày của Semler, đã chỉ cho độc giả cách đưa triết lý đột phá và hiệu quả vào thực tế như thế nào.
6. Ngày xửa ngày xưa có một vận động viên điền kinh
Tác giả: John L. Parker, Jr
Tiểu thuyết của Parker được xuất bản lần đầu tiên vào năm 1978 và được duy trì bởi một nhóm người hâm mộ nhiệt tình. Cuốn sách cung cấp một cái nhìn thú vị về tâm lý học trong lĩnh vực chạy đường trường.
Thông qua câu chuyện của một vận động viên chạy một dặm ở trường Quenton Cassidy, chúng ta biết giá của sự làm chủ – và sự hứng khởi mà nó có thể mang lại khi nó trở thành sự thật.
7. Tư duy: Tâm lý học mới về thành công
Tác giả: Carol Dweck
Tiến sĩ Dweck tại Stanford đã đưa hàng thập kỷ nghiên cứu của mình thành một cặp ý tưởng đơn giản. Theo cô, mọi người có thể có hai ý nghĩ khác nhau. Những người có “tư duy cố định” nghĩ rằng tài năng và khả năng của họ là thứ không bao giờ thay đổi. Những người có “tư duy phát triển” tin rằng tài năng và khả năng của họ có thể được phát triển hơn nữa.
Tâm trí cố định nhận thức được mỗi thử thách như là một thử nghiệm kiểm tra giá trị của mình. Tư duy phát triển thấy thách thức là cơ hội để tu luyện bản thân. Thông điệp của Dweck: Hãy đi theo tư duy phát triển.
